Embætti talsmanns neytenda verði lagt niður

Einnig er lagt til að nokkrir lagabálkar sem liggja á sviði kaupalaga og samningalaga sem nú eru vistaðir hjá atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneyti verði fluttir til innanríkisráðuneytis. Þannig verði ráðuneytið styrkt sem ráðuneyti neytendamála en hingað til hefur málaflokkurinn verið dreifður um stjórnsýsluna. Einnig er lagt til að embætti talsmanns neytenda verði lagt niður.

Starfshópinn skipuðu: Steinunn Valdís Óskarsdóttir, innanríkisráðuneyti, sem var formaður hópsins, Björn Freyr Björnsson, lögfræðingur í innanríkisráðuneyti, Bergþóra H. Skúladóttir, sérfræðingur og fulltrúi umhverfis- og auðlindaráðuneytis, og Valgerður Rún Benediktsdóttir, skrifstofustjóri frá atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneyti. Davíð Örn Guðnason, laganemi í innanríkisráðuneyti, vann með hópnum á samanburði á fyrirkomulagi neytendamála á Norðurlöndum og á Íslandi.

Tillögur starfshópsins eru eftirfarandi:

1)      Starfshópurinn gerir þá tillögu að embætti talsmanns neytenda verði lagt niður og málaflokkur neytendamála styrktur með öðrum hætti með því fjármagni sem varið er í embættið. Á árinu 2012 var alls 14,5 milljónum á fjárlögum varið til talsmanns neytenda. Starfshópurinn leggur til að fjármagninu verði skipt að jöfnu milli neytendaréttarsviðs Neytendastofu og Neytendasamtakanna, eyrnamerkt kvörtunar- og leiðbeiningarþjónustunni sem þar er rekin.

2)      Starfshópurinn gerir þá tillögu að Neytendastofa fái aukið fjármagn eyrnamerkt neytendaréttarsviði og rannsóknum á sviði neytendamála.

3)      Starfshópurinn gerir þá tillögu að vægi Neytendasamtakanna verði aukið og við þau gerður þjónustusamningur um auknar fjárveitingar til reksturs kvörtunar- og leiðbeiningarþjónustu samtakanna.

4)      Starfshópurinn gerir þá tillögu að nokkrir lagabálkar sem nú eru vistaðir hjá atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneyti verði fluttir á ábyrgð innanríkisráðuneytis og því ráðuneyti gert kleift að sinna málaflokknum með viðeigandi hætti. Um er að ræða lög um þjónustukaup, nr. 42/2000, lög um lausafjárkaup, nr. 50/2000, lög um neytendakaup, nr. 48/2003, lög um neytendalán, nr. 121/1994, lög um fasteignakaup, nr. 40/2002, lög nr. 36/1936 um samningsgerð, umboð og ógilda löggerninga.

5)      Starfshópurinn gerir þá tillögu að kærunefnd lausafjár- og þjónustukaupa taki upp verklag líkt og tíðkast í Danmörku. Verklagið þar er með þeim hætti að falli úrskurður nefndarinnar söluaðila í óhag hefur söluaðilinn 30 daga, eftir að honum var sannanlega tilkynntur úrskurðurinn, til að tilkynna nefndinni að hann vilji ekki vera bundinn úrskurðinum. Sendi hann ekki þessa tilkynningu verður úrskurðurinn bindandi og aðfararhæfur líkt og um dóm væri að ræða eftir frestinn.  Kjósi söluaðili að senda inn tilkynningu um að hann vilji ekki vera bundinn verður úrskurðurinn ekki bindandi.  Til að koma í veg fyrir að söluaðilar misnoti sér þetta úrræði fylgist nefndin með því hvort söluaðilar fylgi úrskurðum nefndarinnar. Ef þeir gera það ekki innan ákveðinna tímamarka verða nöfn þeirra birt á svörtum lista á opinni heimasíðu.  Á þetta bæði við um þegar söluaðilar nýta sér tilkynningarúrræðið og þegar þeir gera það ekki. Bæði neytendur og söluaðilar geta áfrýjað úrskurðum nefndarinnar til dómstóla og þá eru úrskurðirnir ekki bindandi né verða nöfn þeirra birt á listanum.  Í Danmörku er 90% fylgni við úrskurði nefndarinnar meðan fylgnin er minni en 50% á Íslandi. Telja verður að þessi leið myndi færa neytendum mun ríkari rétt en þeir hafa í dag.

6)      Starfshópurinn gerir tillögu um að stjórnvöld móti stefnu í neytendamálum, setji markmið og skilgreini verkefni sem ætlað er að stuðla að markmiðum um bættan hag neytenda. Stefnan verði sett fram í formi þingsályktunartillögu. Ráðherra neytendamála flytji Alþingi árlega skýrslu um stöðu markmiða í neytendamálum, þeirra verkefna sem unnið er að og þróun neytendamála almennt.  

Sjá  nánar hér

• 1 blogg um fréttina

Bloggað um fréttina

• Jónatan Karlsson: Maður ársins 2012