„Við lögðum fram tillögur strax í byrjun árs 2009 og höfum síðan við og við þróað þær eða lagt fram nýjar tillögur til þess að taka á ástandinu eftir því sem það þróast. Við höfum undanfarið ár eða svo fært okkur úr því að leggja fram hvað eftir annað mjög útfærðar tillögur yfir í það að lýsa meginmarkmiðum og halda því þá opnu að aðrir komi með okkur í þá vinnu að útfæra það,“ sagði Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, formaður Framsóknarflokksins, þegar hann settist niður með blaðamanni að afloknu flokksþingi Framsóknarflokksins í gær spurður að því með hvaða hætti flokkurinn vildi leiðrétta stökkbreytt húsnæðislán, líkt og fram kemur í ályktun flokksins frá því um helgina.
„Það sem við rákum okkur á á fyrri árum, 2009, 2010 og 2011, var annars vegar að menn fóru að setja út á einhver smáatriði í útfærslunni frekar heldur en hugmyndina sjálfa og eins það að vegna þess að útfærslan var komin frá okkur, stjórnarandstöðuflokki, þá teldi stjórnin sig ekki geta tekið hana upp. Þess vegna viljum við reyna að nálgast þetta núna þannig að það komi allir saman að útfærslunni. Við segjum: „Getum við orðið sammála um að þetta þurfi að gerast?“ Við erum búin að leggja hér fram á undanförnum árum nokkrar mögulegar leiðir og ætlum að halda því áfram en erum opin fyrir því að ræða útfærsluna,“ sagði Sigmundur Davíð.
- Þið ályktið um lyklalög. Í hverju felast þau?
„Þetta er í rauninni það sem var til umræðu í þinginu um að fólk geti losnað undan húsnæðislánum sínum með því að skila húsinu. Það sem Lilja Mósesdóttir og fleiri hafa talað fyrir.“
- Þið talið um þið viljið setja lög um að erlendir aðilar eða erlend ríki geti ekki fjármagnað pólitískan áróður hér á landi. Þið eruð væntanlega að vísa til Evrópustofu og þess háttar starfsemi?
„Auðvitað tengist þetta sérstaklega nú Evrópusambandsumsókninni. Því að hafa ákveðið jafnvægi í umræðunni og að Evrópusambandið í krafti stærðar sinnar geti ekki ráðið umræðunni. Þetta tengist líka Vínarsáttmálanum sem kveður á um að erlend sendiráð til dæmis skipti sér ekki af innanríkismálum. Þetta er svona nánari útfærsla á því sem þessum ákvæðum Vínarsáttmálans er ætlað að ná. En auðvitað er það Evrópusambandsumræðan sem tengist þessu helst núna og jafnræði í henni.“
- Þið ályktið mjög sterkt núna um aðild að Evrópusambandinu, sterkar en kannski áður, þar sem þið segið að Íslandi sé best borgið utan Evrópusambandsins. Þið eruð því algjörlega komin á það að Ísland eigi ekki að ganga í Evrópusambandið?
„Já, það er mjög eindregin skoðun þessa flokksþings að við teljum að að hagsmunum Íslands sé best borgið utan ESB. Að við getum best nýtt þau tækifæri sem Ísland stendur frammi fyrir, sem við erum sammála um að séu mjög mikil og stór - getum best nýtt þau ef við höfum sem mest forræði yfir okkar eigin málum. En um leið er lögð áhersla á gildi alþjóðlegs samstarfs, en að það samstarf þurfi að eiga sér stað á jafnræðisgrundvelli og það borgi sig ekki fyrir okkur að gefa eftir meira af sjálfstæði okkar en orðið er.“
- Það fór töluverð umræða fram um verðtrygginguna á flokksþinginu og þið ályktið að þið viljið leggja af verðtryggingu neytendalána. Segðu mér aðeins frá forsendum að baki þeirri ályktun.
„Þetta var eitt af stóru málunum á þessu þingi og náðist mjög mikil samstaða um það samt í lokin með hvaða hætti væri rétt að gera þetta. Þar komum við aftur inn á þetta sem ég nefndi áðan varðandi stöðu heimilanna. Menn hafa hér kynnt ýmsar útfærslur, ýmsar leiðir til þess að ná þessu markmiði en urðu ásáttir um að ef það ætti að vera raunhæft að ná þessu fram í ríkisstjórnarsamstarfi yrðum við að vera opin fyrir því hvernig þetta verður gert. Það er ekki þar með sagt að við verðum opin fyrir að þetta verði ekki gert. Það er algjört lykilatriði að þetta eigi að gerast en það verði þá skipaður sérfræðihópur til þess að vinna útfærsluna, ekki hvort eigi að gera þetta heldur aðferðina fyrir lok árs 2013.“
- Þið talið um að þið viljið endurskoða rammaáætlun sem fyrst. Eruð þið þá að tala um að horfa til þeirrar vinnu sem faghópurinn kom sér saman um?
„Mér fannst umræðan vera á þann veg að menn vildu halda sig við það sem var yfirlýstur tilgangur þessarar vinnu, sem er búin að standa í nær 14 ár, og fylgja niðurstöðu hópsins.“
- Voru þá mistök í ferlinu í þinginu?
„Jú og mjög undarlegt að gera það svo skömmu fyrir kosningar þegar tilgangurinn var að búa til langtímasýn sem allir gætu sætt sig við óháð kosningum og stjórnarbreytingum. Þetta gengur gegn megintilgangi þeirrar vinnu. Vonandi mun þó endurskoðuð rammaáætlun halda gildi sínu að menn sætti sig við hana í ólíkum flokkum, í stjórn og stjórnarandstöðu, vegna þess að hún verði byggð á niðurstöðum sérfræðinganna.“
- Þið leggið til að stofna ríkisolíufélag. Óttastu ekki áhættuna af því að leggja mikla fjármuni í það ef það finnst svo engin olía?
„Ég held að menn skilji það þannig að það verði ekki ráðist í mikla fjárfestingu, í kaup á borpöllum og slíku, fyrr en það er orðið ljóst að það er vinnanleg olía. Hins vegar er mjög æskilegt að byggja upp fyrirtæki þar sem þekking safnast saman. Þekking á olíuvinnslu, jafnvel þó að það yrði ekki af vinnslu á Drekasvæðinu vegna þess að það er mjög mikið að gerast í olíuleit við Færeyjar og sérstaklega við Grænland þar sem að menn telja að séu gríðarlegar auðlindir og það er ljóst að Grænlendingar vilja mjög gjarnan hafa samstarf við Íslendinga frekar en Dani varðandi ýmsa þjónustu.
Svoleiðis að við teljum æskilegt að við verðum sem best í stakk búin til þess að sinna því og á margan hátt fellur þetta ágætlega að þeirri nýsköpun sem hefur átt sér stað á Íslandi á undanförnum árum í kringum sjávarútveginn. Hér eru til dæmis verkfræðifyrirtæki og fyrirtæki sem framleiða tæki tengd sjávarútvegi búin að byggja mikla þekkingu og gætu þróast áfram til þess að veita þjónustu varðandi olíuna en hlutverk ríkisolíufélags yrði í fyrsta lagi í samræmi við það sem Norðmenn eru með í ríkisolíufélaginu sem heldur utan um leyfin og að einhverju leyti gætu menn byrjað að byggja upp svona „Statoil-félag“ þótt menn ráðist ekki í mikil tækjakaup og fjárfestingar strax. Áherslan yrði til þess að skapa þekkinguna.“
- En að tveimur stórum málum í þinginu, kvótafrumvarpi og stjórnarskrá. Þið talið um sátt í kvótamálum og hafið lagt áherslur varðandi stjórnarskrána. Heldur þú að það náist í gegn að ná einhvers konar sátt um þessi tvö mál fyrir þinglok?
„Hvað varðar stjórnarskrána sýnist mér að það sé að verða algjör stefnubreyting hjá ríkisstjórninni eftir formannsskiptin í Samfylkingunni. Ég hef ekki rætt þetta við nýjan formann Samfylkingarinnar en mun gera það núna eftir þetta þing. En það er alveg ljóst að stór hluti stjórnarliðsins, bæði í Samfylkingu og í Vinstri-grænum, var kominn með miklar efasemdir um þetta ferli og nú held ég að sá hópur verði ofan á. Menn muni sjá kostina við að reyna að ljúka einhverri vinnu á þessu kjörtímabili, í stað þess að ætla að fara áfram með allt saman sem er orðið alveg ljóst að mun ekki klárast og þá með þeim afleiðingum að ekkert klárist. Við höfum lagt áherslu á beint lýðræði og auðlindamálin.
Varðandi sjávarútveginn tel ég að það mál hafi verið sett inn í þingið núna á lokasprettinum fyrst og fremst til þess að færa umræðuna frá Icesave, sem þá var í gangi. Svo ég veit ekki hversu miklar væntingar ríkisstjórnin gerir sér til þess að hún nái að klára það mál svona rétt fyrir kosningar, enda væri það í rauninni ennþá undarlegra en breytingar á rammaáætlun að ætla að fara að umturna fiskveiðistjórnunarkerfinu rétt áður en ný ríkisstjórn tekur við.“