Innlent | mbl | 19.12.2013 | 9:53 | Uppfært 11:06

Staða Íslands áhyggjuefni

Höfuðstöðvar Eftirlitsstofnunar EFTA (ESA) eru í Brussel í Belgíu.

Eftirlitsstofnun EFTA (ESA) hefur ákveðið að höfða sex mál gegn Íslandi þar sem ríkið hefur ekki staðið við skuldbindingar sínar um að innleiða tilskipanir evrópska efnahagssvæðisins í landslög.

Á vef ESA er haft eftir Oda Helen Sletnes, forseta stjórnar Eftirlitsstofnunar EFTA: „Okkur þykir leitt að þurfa að vísa svo mörgum málum til dómstólsins þar sem Íslandi hefur ekki tekist að gera viðhlítandi ráðstafanir til að koma í veg fyrir það. Innleiðing EES-löggjafar innan tilskilinna fresta er grundöllur fyrir þátttöku Íslands í innri markaðinum, og er núverandi staða áhyggjuefni,“ segir Sletnes.

Vísun máls til EFTA-dómstólsins er lokaskrefið í formlegu samningsbrotamáli á hendur EFTA-ríki. Áður en kemur til þessa hefur Ísland verið upplýst um afstöðu stofnunarinnar og veittur kostur til að koma á framfæri röksemdum sínum sem og að ljúka málinu með því að innleiða viðeigandi löggjöf innan settra tímamarka.

Síðastliðna tvo mánuði hefur EFTA dómstóllinn kveðið upp níu dóma í samningsbrotamálum vegna brota á EES samningnum. Sjö dómanna eru gegn Íslandi og tveir gegn Noregi,

Málin voru höfðuð af Eftirlitsstofnun EFTA (ESA) sumarið 2013 þar sem ríkin tvö höfðu ekki staðið við skuldbindingar sínar samkvæmt EES samningnum og gert nauðsynlegar breytingar á lögum eða reglum innan tilskilinna tímamarka. ESA mun höfða átta ný samningsbrotamál fyrir EFTA dómstólnum á nýju ári, þar af sex gegn Íslandi og tvö gegn Noregi.

„Slíkar tafir eða vanræksla á að innleiða EES reglur hafa alvarlegar afleiðingar fyrir innri markaðinn”, segir Oda Helen Sletnes.

„Einn megintilgangurinn með EES samningnum er að tryggja að sambærileg samkeppnisskilyrði og reglur gildi í atvinnulífinu. Mér þykir miður að segja að á árinu 2013 hefur ESA þurft að fara með metfjölda samningsbrotamála fyrir EFTA dómstólinn. Þetta er bæði óheppilegt og ónauðsynlegt og veikir traust til EES samningsins”, segir hún.

„ESA gerir ráð fyrir því að bæði Ísland og Noregur muni án tafar gera nauðsynlegar ráðstafanir til að fara að niðurstöðu dóma EFTA dómstólsins. Við munum hafa náið eftirlit með því með hvaða hætti ríkin muni tryggja að þau virði skyldur sínar í framtíðinni” segir forseti ESA.

„Það er hins vegar jákvætt að íslensk stjórnvöld hafa nýlega gert nauðsynlegar lagabreytingar í einu málanna og að í fjórum málum til viðbótar liggja nú þegar lagafrumvörp fyrir Alþingi. Að sama skapi er það miður að við skulum þurfa að fara fyrir dómstólinn til að ná árangri í slíkum málum” segir hún .

Eftirfarandi málum verður vísað til EFTA-dómstólsins:

Álagning vegatolla á ökutæki ætluð til þungaflutninga
Tilskipun 2006/38/EB um álagningu gjalda á þungaflutningaökutæki fyrir notkun á tilteknum grunnvirkjum
Tilskipun 1999/62/EB kveður á um með hvaða hætti leggja skuli vegatolla og notendagjöld á ökutæki ætluð fyrir þungaflutninga á vegum, þar á meðal á vegum sem tilheyra samevrópska vegakerfinu sem og á vegum sem fara um fjalllendi.

Þær breytingar sem tilskipunin kemur á fela í sér nýja skipan hvað varðar álagningu gjalda fyrir notkun vegagrunnvirkja.

Íslandi bar að innleiða tilskipunina fyrir 14. júlí 2012.

Rekjanleiki sprengiefna
Tilskipun 2008/43/EB um auðkenni og rekjanleika sprengiefna til almennra nota
Tilskipunin kveður á um samræmt kerfi einkvæms auðkennis og rekjanleika sprengiefna til almennra nota, í því skyni að tryggja að þau fyrirtæki sem starfa á sviði sprengiefna hafi yfir að ráða kerfi sem gerir unnt að bera kennsl á þá aðila sem hafa það með höndum á hverjum tíma.

Íslandi bar að innleiða tilskipunina fyrir 1.nóvember 2012.

Flokkunarkerfi fyrir flugeldavörur
Tilskipun 2007/23/EB um flugeldavörur
Tilskipunin kemur meðal annars á samræmdu flokkunarkerfi á flugeldavörum, þar á meðal flugeldum, sem byggist á hættumati þeirra og kveður á um nauðsynlega öryggisstaðla fyrir slíkar vörur. Markmið tilskipunarinnar er að tryggja frjálsa flutninga á flugeldavörum, samhliða því að tryggja að öryggi og heilsa manna njóti öflugrar verndar, bæði hvað varðar einkanot og einnig þegar nota á vörurnar í atvinnuskyni.

Íslandi bar að innleiða tilskipunina fyrir 1. nóvember 2012.

Mengun frá skipum
Tilskipun 2005/35/EB um mengun sem á upptök sín um borð í skipum og innleiðingu viðurlaga við brotum
Markmið tilskipunarinnar er að taka upp í EES-rétt alþjóðlega staðla um mengun sem á upptök sín í skipum og að tryggja að einstaklingar sem bera ábyrgð á losun, sæti viðeigandi viðurlögum, til þess að bæta siglingaröryggi og auka vernd umhverfis sjávar gegn mengun af völdum skipa. Íslandi bar að innleiða tilskipunina fyrir 1. nóvember 2012.

Meðhöndlun úrgangs
Tilskipun 2008/98/EB um úrgang
Tilskipunin kveður á um ráðstafanir til verndar heilsu manna og umhverfis með því að koma í veg fyrir eða draga úr skaðlegum áhrifum myndunar og meðhöndlunar úrgangs ásamt því að draga úr nýtingu auðlinda og bæta slíka nýtingu. Tilskipunin inniheldur meðal annars ákvæði um ábyrgð framleiðanda, fyrirbyggjandi aðgerðir, úrbætur, endurnotkun og endurnýtingu sem og stjórnsýslufyrirmæli er lúta að starfsleyfum og skráningu rekstraraðila.

Íslandi bar að innleiða tilskipunina fyrir 1. nóvember 2012.

Réttur starfsmanna til upplýsinga og samráðs
Tilskipun 2009/38/EB um evrópsk samstarfsráð
Markmið tilskipunarinnar er að bæta rétt starfsmanna í fyrirtækjum og fyrirtækjasamstæðum er starfa á Evrópska efnahagssvæðinu, til upplýsinga og samráðs.

Í því skyni, kveður tilskipunin á um að í hverju fyrirtæki og fyrirtækjasamstæðum sem starfa á Evrópska efnahagssvæðinu, skuli, við ákveðnar aðstæður, vera til staðar evrópskt samstarfsráð, eða aðferð til þess að upplýsa og efna til samráðs við starfsmenn.

Íslandi bar að innleiða tilskipunina fyrir 1. nóvember 2012.