„Það getur ekki komið neinum á óvart að þessi ríkisstjórn hafi ekki ætlað sér að standa fyrir viðræðum við Evrópusambandið enda í raun óhugsandi að ríkisstjórn, sem hefur svo einarða afstöðu í málinu, standi fyrir slíkum samningaviðræðum.“
Þetta sagði Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahagsráðherra og formaður Sjálfstæðisflokksins, á flokkráðsfundi Sjálfstæðisflokksins í Laugardalshöllinni í morgun.
Hann sagði að Sjálfstæðisflokkurinn hefði aldrei haft það á stefnuskrá sinni að ganga í ESB. Þar hefði hann átt samleið með skýrum meirihluta þjóðarinnar.
„Við höfum ávallt haldið þeirri stefnu skýrt fram að hagsmunum okkar sé betur borgið utan ESB. Ríkisstjórnin sem tók við völdum eftir kosningar setti strax fram mjög skýra afstöðu og þegar síðasta sumar hóf utanríkisráðherra að rekja upp viðræður íslenskra stjórnvalda við ESB,“ sagði Bjarni jafnframt.
Hann sagði þó að það væri alltaf slæmt þegar verulegur ágreiningur yrði innanlands um bæði utanríkisstefnu Íslands og önnur meiriháttar hagsmunamál.
„Þó er það vel þekkt úr sögunni og í raun má segja að í hvert skipti sem íslensk þjóð hefur tekið mikilvægar ákvarðanir á sviði utanríkismála hafi skapast deilur og umræður hér heima.“ Hægt væri að taka fjölmörg dæmi um þetta, svo sem inngöngu Íslands í NATO, EES-samninginn og þorskastríðin.
„Síðustu ár hafa þó kennt okkur að það er mikilvægt að hvert mál fái að þroskast og að málefnaleg umræða skapist í þjóðfélaginu um grundvallarmál,“ sagði hann.
Hann sagði einnig að vel mætti vera að Evrópuskýrsla Hagfræðistofnunar Háskóla Íslands hefði ekki hlotið næga almenna umræðu áður en tillagan um slit viðræðna var lögð fram.
„En hitt er mér ekkert síður hugleikið hvernig á því stendur að jafnvel þótt skýr meirihluti landsmanna vilji halda sig utan ESB, þá virðist stór hluti þjóðarinnar hafa áhuga á því að ljúka viðræðum, sem eru í raun aðlögunarviðræður um það að ganga í sambandið - eða í það minnsta fá að kjósa um hvort haldið skuli áfram,“ sagði hann.
Hann benti á að ákvörðun um að halda í fullveldið væri ekki ákvörðun um að hafna valkostum, heldur ákvörðun um að taka þátt í samskiptum og viðskiptum við helstu markaðssvæði heimsins á réttum forsendum.
„Að taka fullan þátt í samstarfinu um innri markað Evrópusambandsins, vera virk í sameiginlegum hagsmunamálum, en halda sjálfsákvörðunarrétti í málum sem eru ekki sameiginleg með Evrópusambandinu,“ sagði hann.
„Þetta er ekki einangrunarstefna. Þetta er utanríkisstefna sem byggist á því að skipa okkur þar meðal þjóða sem þjónar hagsmunum okkar best.“
Að lokum sagði hann það vera rétt að ákvæði um þjóðaratkvæðagreiðslur í stjórnarskrána yrði smíðað. Það kynni að reynast mjög gott tækifæri til að leiða mál til lykta meðal þjóðarinnar.
Frétt mbl.is: „Skattar munu lækka frekar“
Frétt mbl.is: Milljarðar munu sparast