„Þetta skiptir okkur miklu máli og að sjá þennan stuðning hefur svo sannarlega sameinað okkur,“ segir Anna Wojtynska, einn skipuleggjenda mótmæla sem fram fóru á Austurvelli í dag vegna lagafrumvarps ríkisstjórnar Póllands um nánast algjört bann við fóstureyðingum.
Frétt mbl.is: Alþingismenn skora á pólska þingmenn
Í frumvarpinu er kveðið er á um að konur geti aðeins farið í fóstureyðingu ef líf móður er í húfi. Eins að þyngja eigi refsingar ef fóstureyðingarlögin eru brotin. Þeir sem framkvæmi fóstureyðingar eiga samkvæmt frumvarpinu yfir höfði sér allt að fimm ára fangelsi. Konur í Póllandi lögðu niður störf í dag til að mótmæla frumvarpinu en kvennafrídagurinn á Íslandi árið 1975 var þeim hvatning. Íslendingar sýndu Pólverjum samstöðu með mótmælunum í dag.
Anna segir hundruð manns hafa komið saman á Austurvelli, og fjöldinn hafi verið meiri en hún hafi búist við. „Þarna voru bæði konur og karlar, Pólverjar og Íslendingar. Það var mjög gott að finna fyrir þessari samstöðu,“ segir hún. „Mörgum okkar líður eins og við séum ennþá hluti af pólsku samfélagi. Við verðum kannski ekki hér að eilífu svo þetta skiptir okkur miklu máli.“
Ásta Guðrún Helgadóttir þingmaður Pírata skrifaði í dag opið bréf til þingmanna pólska þingsins og hvatti þá til að draga til baka frumvarpið. Tugir alþingismanna hafa skrifað undir bréfið. Ásta segir í samtali við mbl.is að aðgengi að fóstureyðingum sé grundvallaratriði til að ná fram kvenréttindum í heiminum.
„Þegar fóstureyðingar eru bannaðar fara konur oft krókaleiðir sem geta leitt til dauða, frekar en að ganga með barnið. Þetta frumvarp er að ganga mjög langt og mun lengra en sambærileg bönn. Þetta er grundvallaratriði þegar kemur að kvenréttindum, að konur séu með sjálfsákvörðunarrétt yfir eigin líkama og ákveði hvort þær eignist börn eða ekki,“ segir Ásta.
Hún segir að þar sem mótmælin í Póllandi í dag séu innblásin af kvennafrídeginum 1975 hafi verið viðeigandi fyrir íslenska þingið að sýna stuðning með mótmælendum. „Við erum að sýna að við erum að fylgjast með og okkur finnst þetta ekki í lagi. Það er ekki í lagi að koma svona fram við sjálfsákvörðunarrétt kvenna yfir eigin líkama.“
Fóstureyðingar eru nú þegar nánast bannaðar í Póllandi en undantekningarnar eru fáar. Aðeins er heimilt að framkvæma fóstureyðingu ef konur verða þungaðar eftir nauðgun eða sifjaspell, sem þarf að vera skjalfest hjá saksóknara. Eins ef heilsu móður er í hættu eða ef fóstrið er mjög afmyndað. „Með þessu lagafrumvarpi verða konur neyddar til að eiga, jafnvel þó þeim hafi verið nauðgað, þó lífi þeirra sé ógnað eða þó þær gangi með fóstur sem mun deyja strax eftir fæðingu,“ segir Ásta.
Í bréfinu eru þingmenn í Póllandi hvattir til þess að standa vörð um sjálfsákvörðunarrétt kvenna, kvenréttindi og jafnrétti til heilbrigðisþjónustu, þar með talið skipulags á fjölskylduhögum. Íslensku þingmennirnir lýsa í bréfinu þungum áhyggjum af lagafrumvarpinu og skora á pólska þingmenn að afturkalla það.
„Við viljum minna pólska þingið á hina sameiginlegu alþjóðlegu ábyrgð og skyldu sem bæði Ísland og Pólland bera til þess að útrýma öllu misrétti gagnvart konum,“ segir meðal annars í bréfinu. Þá segir þar jafnframt að öruggar fóstureyðingar séu nauðsynlegur þáttur í rétti kvenna til andlegs og líkamlegs sjálfstæðis.
Þrjátíu þingmenn hafa þegar skrifað undir bréfið og koma þeir úr öllum flokkum á Alþingi. Í tilkynningu frá Pírötum segir að fleiri undirskriftir eigi mögulega eftir að bætast við.
Frétt mbl.is: Öryggið tekið frá konum