Magakveisa hefur herjað á erlenda skáta sem hafa dvalið í Útilífsmiðstöð skáta á Úlfljótsvatni undanfarna daga. Alls hafa komið upp rúmlega sextíu tilfelli en klukkan 6:30 í morgun höfðu 62 skátar veikst. Orsakir eru ókunnar en talið er að um nóróveiru sé að ræða.

Bandalag íslenskra skáta leitaði í gær til heilbrigðisyfirvalda um aðstoð, að því er segir í tilkynningu frá Bandalagi íslenskra skáta. 

Samkvæmt upplýsingum frá Herdísi Gunnarsdóttur, forstjóra Heilbrigðisstofunnar Suðurlands (HSU) var viðbragðsstjórn HSu virkjuð eftir að veikindin komu upp á Úlfljótsvatni.

Nokkur sambærileg tilfelli komu upp á alþjóðlega skátamótinu sem lauk í síðustu viku á Úlfljótsvatni en þau tilvik voru einangruð og magakveisan gekk yfir á skömmum tíma.

Hermann Sigurðsson, framkvæmdastjóri Bandalags íslenskra skáta, segir í tilkynningu að málið sé tekið mjög alvarlega og að erlendu skátarnir hafa fengið alla nauðsynlega þjónustu.

Hann segir að þegar hafi verið haft samband við heilbrigðisyfirvöld og hafa viðbragðsaðilar brugðist vel við. Heilbrigðisstofnun Suðurlands stýra aðgerðum, læknar og sjúkraflutningamenn voru sendir á Úlfljótsvatn til að meta aðstæður.

Væntanlega nóróveira

Hermann segir í samtali við mbl.is að fyrstu veikindin hafi komið upp eftir hádegi í gær og síðdegis hafi fimm eða sex skátar verið orðnir veikir. Á nokkrum klukkutímum verða þeir sextíu sem veiktust, segir Hermann. 

Sjúkrahúsið á Selfossi.

Læknir og sjúkraflutningalið frá HSU var sent á vettvang á Úlfljótsvatni til að kanna aðstæður strax í gærkvöldi og mat læknir það svo að þetta sé væntanlega nóróveira sem amar að skátunum en alls voru um 175 manns á Úlfljótsvatni þegar þetta var.

Flestir á aldrinum 10-25 ára

Langflestir þeirra eru börn og ungmenni á aldrinum 10-25 ára. Á miðnætti kom í ljós að um ríflega 55 börn í hópnum eru orðin veik að magakveisu.

Ákveðið var í samráði viðbragðsaðila á Suðurlandi að opna fjöldahjálparstöð vegna sýkingarinnar. Viðbragðsstjórn Heilbrigðisstofnunar Suðurlands (HSU) var því virkjuð og veita björgunarsveitir aðstoð í fjöldahjálparmiðstöðinni sem Rauði krossinn setti upp í grunnskólanum í Hvergerði. Haft var samband við sérfræðing í smitsjúkdómum hjá Landspítalanum. Í kjölfarið voru 170 erlendir skátar sendir í fjöldahjálparstöðina í Hveragerði í varúðarskyni og þar sem þeir veiku fá þá viðeigandi aðstoð.

Tilfellin sem komu upp á nýafstaðna skátamótinu gengu fljótt yfir og segir Hermann vonast til að svo verði einnig með þessi nýju tilfelli. Skátarnir dvelja í fjöldahjálparstöðinni eitthvað fram eftir degi á morgun undir eftirliti þannig að sé tryggt að allir hvílist og nærist vel. Einhverjir gesta á mótinu þá urðu eftir á Íslandi og ekki hægt að útiloka að nóróveiran hafi smitast þannig. Það sé eitt af því sem verið er að rannsaka.

Að sögn Hermanns voru þrír skátar fluttir strax á sjúkrahúsið á Selfossi þar sem þeir fengu meðal annars næringu í æð. Nokkrum klukkutímum síðar voru þeir komnir til félaga sinna í fjöldahjálparmiðstöðina í Hveragerði. Enginn sé alvarlega veikur, segir Hermann.

Ekki vitað hvað veldur sýkingunni

Framkvæmdastjóri Bandalags íslenskra skáta segir að engar skýringar séu að fá á þessum tímapunkti hvort sé að ræða sýkingu út frá matvælum eða venjulega magapest. Óskað hefur verið eftir úttekt hjá heilbrigðiseftirliti Suðurlands og læknum um að finna skýringar á þessum kvilla og með því er hægt að koma í veg fyrir frekari útbreiðslu.

Mótssvæði Úlfljótsvatn hefur lengi verið heimavöllur skáta hér á landi og hafa fjölmargir erlendir skátar sótt svæðið heim undanfarin ár. mbl.is/Kristinn Magnússon

Hermann segir að þetta sé leiðinlegt atvik sem Bandalag íslenskra skáta líti alvarlegum augum. Við erum æskulýðshreyfing sem sinnir ungum einstaklingum og við tökum enga áhættu. Seint í gærkvöldi höfðum við samband við heilbrigðiseftirlitið sem kemur í dag og tekur út starfsemina og gefur okkur leiðbeiningar varðandi næstu skref. Því við eigum von á fleiri erlendum gestum og kemur annar hópur í dag,“ segir Hermann. 

Hann segist ekki getað svarað því á þessu stigi hvort hægt verði að taka á móti þeim á Úlfljótsvatni. Yfirvöld stýri ferlinu og allar ákvarðanir eru í þeirra höndum og Bandalagið hlýði því í einu og öllu. Okkar starfsemi er starfsleyfisskyld og við tökum enga áhættu. 

„Vonandi gengur þessi magakveisa yfir sem fyrst og það finnist skýring á þessum kvilla þannig að hægt sé að koma í veg fyrir að tilfellin verði fleiri.“

Hann segir að þetta sé mjög mikilvægt að skýring finnist sem fyrst þar sem von er á fleiri erlendum skátum sem vænta þess að upplifa góða tíma á Úlfljótsvatni.

Stjórn Bandalags íslenskra skáta vill koma á framfæri þökkum til allra viðbragðsaðila fyrir snögg viðbrögð og góða þjónustu, segir enn fremur í tilkynningu.

Samkvæmt upplýsingum frá HSU voru allir þeir 175 einstaklingar sem dvöldu á Úlfljótsvatni fluttir á fjöldahjálparstöðina meðan verið er að greina eðli og uppruna sýkingarinnar.

Allt tiltækt varalið kallað út

Skólahúsnæðinu þar sem hjálpastöðin er staðsett, hefur verið skipt í tvö aðskilin svæði fyrir þá sem eru sýktir og veikir og fyrir þá sem eru ekki veikir eða einkennalausir. Hjúkrunarfræðingar og læknar af bráðamóttöku HSU á Selfossi eru að störfum og aukið viðbragð er einnig hjá sjúkraflutningamönnum og bráðaliðum HSU á Selfossi.

Samkvæmt upplýsingum frá Herdísi sendi viðbragðsstjórn vakthafandi lækni og sex heilbrigðisstarfsmenn til að greina og veita hinum veiku meðferð með lyfjum og vökvagjöf í æð. Allt tiltækt varalið heilbrigðisstarfsmanna hjá HSU var kallað út í nótt en allt kapp var lagt á að hlúa að öllum sem veikjast og greina alvarleika veikinda til að veita viðeigandi meðferð strax.

Þessi frétt hefur verið uppfærð

Nóróveirur

• Niðurgangur af völdum nóróveira er algeng orsök þarmasýkinga út um allan heim.
• Hún greindist í fyrsta sinn í tengslum við hópsýkingu í grunnskóla í Norwalk, Ohio í Bandaríkjunum árið 1972 og er fyrsta veiran sem tengd var einkennum frá meltingarvegi.
• Nóróveirur ásamt sapóveirum flokkast undir caliciveirur. Nóróveiran er með fimm mismunandi arfgerðir, en einungis þrjár þeirra valda sýkingum í mönnum.
• Sýkingin kemur oftast í hrinum á veturna í umhverfi þar sem fólk er í nánd við hvort annað eins og á sjúkrahúsum og öðrum heilbrigðisstofnunum, en þar geta sýkingahrinur af völdum nóróveira verið alvarlegt vandamál þegar þær koma upp og því mikilvægt að hindra útbreiðslu veirunnar innan sjúkrastofnana. Einnig eru sýkingahrinur á leikskólum, skemmtiferðaskipum og hótelum vel þekktar.
• Meðgöngutími sýkingarinnar, þ.e. tími frá smiti til einkenna, er einn til tveir sólarhringar.
• Einkenni
• Algengustu einkennin eru uppköst og/eða niðurgangur sem fylgt geta kviðverkir, beinverkir, höfuðverkur og stundum vægur hiti.
• Sjúkdómurinn gengur í langflestum tilfellum yfir á einum til tveimur sólarhringum án nokkurrar meðferðar.
• Smitleiðir 
• Smitleiðir eru margar og getur veiran smitast beint manna á milli við snertingu og sem dropasmit, en einnig eru líkur á að við uppköst geti smitið verið loftborið. Önnur algeng smitleið er með fæðu og vatni og er mengun matvæla frá sýktum einstaklingum algeng smitleið.
• Einnig er smit með ostrum vel þekkt, en smitið berst í ostrurnar með nóróveirumenguðu vatni.
• Smithætta er mest frá einstaklingum sem eru með einkenni sýkingarinnar en einnig er talið að smit geti borist skömmu áður en einkenni koma fram og í tvo daga eftir að bata er náð.
• Veiran getur einnig lifað lengi á yfirborði t.d. á snertiflötum eins og hurðarhúnum og smit úr umhverfi er því hugsanlegt.
• Greining
• Veiran finnst auðveldast með greiningu á erfðaefni hennar í saursýni frá einstakling sem er sýktur.
• Meðferð 
• Sýklalyfjagjöf kemur ekki að gagni. Verkjalyf (paracetamol) geta dregið úr einkennum, einkum ef sýkinni fylgja beinverkir og höfuðverkur. Mikilvægt er að drekka vel á meðan á veikindum stendur
• Í einstaka tilfellum reynist nauðsynlegt að leggja viðkomandi inn á sjúkrahús til vökvagjafar í æð.
• Fylgikvillar
• Sýkingin getur valdið verri einkennum hjá einstaklingum sem eru veikir fyrir.
• Forvarnir 
• Einstaklingar með nóróveirusýkingu eru smitandi meðan á veikindum stendur en eru í flestum tilfellum lausir við smit tveimur til þremur sólarhringum eftir að einkenni eru horfin. Þó eru dæmi um smitandi einstaklinga allt að 10 dögum eftir bata.
• Gæta skal varúðar þegar hreinsað er eftir einstaklinga með nóróveirusýkingu þar sem uppköst og niðurgangur eru bráðsmitandi.
• Á sjúkrastofnunum ber að einangra viðkomandi eftir bestu getu meðan á veikindum stendur og í tvo sólarhringa eftir að einkenni eru horfin.
• Starfsfólki á sjúkrastofnunum ber að vera heima í tvo sólarhringa eftir að það hefur náð sér áður en það kemur aftur til vinnu.
• Einstaklingar með einkenni um nóróveirusýkingu skulu ekki elda eða framreiða mat fyrir aðra.
• Góður handþvottur er ávallt mikilvægur og árangursríkasta leiðin til að koma í veg fyrir smit.
• Ekki er hægt að bólusetja gegn nóróveirusýkingum. 

Tengdar fréttir

Skátar fluttir í fjöldahjálparmiðstöð

Opið á Úlfljótsvatni

• Gestur bar veiruna með sér
• Síðustu skátarnir á leið heim
• Tíu með nóró-veiruna á Úlfljótsvatni
• Þrifum á Grunnskólanum í Hveragerði lokið

» Fleiri tengdar fréttir

• Blogga um frétt