Innlent | mbl | 22.12.2017 | 15:07 | Uppfært 15:41

7 af hverjum 10 fá ekki hærri uppbót

Þuríður Harpa Sigurðardóttir, formaður ÖBÍ. Ljósmynd/ÖBÍ

Sjö af hverjum tíu örorkulífeyrisþegum fá ekki fá ekki viðbót við heimilisuppbót sem meirihluti fjárlaganefndar Alþingis hefur lagt til eftir fyrstu umræðu um fjárlagafrumvarp ríkisstjórnarinnar. Tekjur þeirra sem búa einir eða eru einir með börn undir 18 ára munu hækka, en aðrir verða útundan. Þetta segir Þuríður Harpa Sigurðardóttir, formaður Öryrkjabandalags Íslands (ÖBÍ).

„Þó það sé vissulega jákvætt að ríkisstjórnin hafi séð til þess að fleiri fái þessar örfáu krónur þá erum við verulega vonsvikin vegna 71% örorkulífeyrisþega sem breytingin nær ekki til,“ segir Þuríður Harpa í frétt sem birtist á vef ÖBÍ.

Í frumvarpi til fjárlaga næsta árs var gert ráð fyrir því að 14 prósent öryrkja fengju uppfærslu á lífeyri frá Tryggingastofnun sem hefði í för með sér að heildartekjur þeirra geta náð upp í um 300 þúsund krónur á mánuði, sem eru lágmarkslaun frá næstu áramótum. Meirihluti fjárlaganefndar Alþingis hefur, eftir fyrstu umræðu um frumvarpið lagt til breytingar sem fela í sér að 29 prósent öryrkja fá þessa viðbót. Áætlað er að þessi leið kosti ríkissjóð 166 milljónir króna umfram það sem áætlað var í frumvarpinu.

Frétt af mbl.is

Heimilisuppbót öryrkja hækkuð

Forysta ÖBÍ hefur lagt sig fram, frá því að fjárlagafrumvarpið kom fram, um að sýna stjórnvöldum og þingmönnum fram á að bæta verði kjör öryrkja nú þegar, að því er segir í frétt á vef ÖBÍ. Kaupmáttur heildartekna öryrkja hafi rýrnað ár frá ári. Byrði vegna húsnæðiskostnaðar hafi aukist auk þess sem sýnt hafi verið fram á að skattbyrði hafi þyngst mest hjá þeim sem minnst hafa.

Bent er á að fyrir alþingiskosningar árið 2016 og 2017 hafi allir stjórnmálaflokkar lofað að bæta kjör öryrkja. Samt sem áður fari lítið fyrir efndum.

Verða að vera með þinglýstan samning

Viðbótin sem meirihluti fjárlaganefndar leggur til er í formi tilfærslu, þannig að í stað þess að setja 2,4 prósent í sérstöku framfærsluuppbótina, sem skerðist krónu á móti krónu, verður lagt til aukið fjármagn, 166 milljónir króna, og viðbótin í málaflokkinn færð inn í heimilisuppbót. Þetta hefur í för með sér hækkun á tekjum þeirra sem búa einir, eða eru einir með börn. Hins vegar verða langflestir úr hópi örorkulífeyrisþega útundan, eða 71 prósent.

„Þegar upp er staðið sjáum við að sjö af hverjum tíu örorkulífeyrisþegum fá ekki þessa viðbót. Þau eru skilin eftir. Það er ekki hægt að orða þetta skýrar. Við erum til dæmis að tala um fólk sem býr með annarri fullorðinni manneskju, sem stundum er foreldri með átján ára ungmenni á heimilinu. Stundum leigir fólk með öðrum en maka og svo framvegis,“ segir Þuríður Harpa.

Einstaklingur verður að búa einn í eigin húsnæði eða vera með þinglýstan leigusamning til þess að eiga möguleika á þeirri viðbót sem meirihluti fjárlaganefndar leggur til. Það er hins vegar ekki tilfellið með stóran hóp lífeyrisþega.

Nettó upphæðin minna en 7.000 krónur á mánuði

Uppfærslan á greiðslum til lífeyrisþega um 4,7 prósent, sem lögð er til í fjárlagafrumvarpinu, mun þýða að óskertur lífeyrir almannatrygginga fer úr tæpum 228 þúsund krónum á mánuði fyrir skatt, í rúmlega 238 þúsund krónur á mánuði. Nettó upphæðin nemur innan við sjö þúsund krónum á mánuði.

„Það blasir við öllum að ganga þarf mun lengra til þess að búa fólki mannsæmandi kjör auk þess sem brýnt er að afnema tekjuskerðingar. Á það leggur Öryrkjabandalag Íslands áherslu. Ljóst er að fólki er haldið í fátæktargildru. Tekjuskerðingar eru verulegar þrátt fyrir lágar tekjur. Allar skattskyldar tekjur yfir eina krónu á mánuði skerða sérstöku framfærsluuppbótina krónu-á-móti-krónu, sem örorku- og endurhæfingarlífeyrisþegar með lægstu tekjurnar eru með. Þessar skerðingar verður að afnema og bæta þarf enn í til þess að bæta kjör þeirra sem verða útundan, þrátt fyrir þessa viðleitni stjórnvalda. Þingmenn allra stjórnmálaflokka á Alþingi lofuðu að afnema krónu-á-móti-krónu skerðingar í aðdraganda síðustu tvennra alþingiskosninga,“ segir í frétt á vef ÖBÍ.