Guðlaugur Þór Þórðarson utanríkisráðherra ítrekaði athugasemdir sem hann hefur gert við ástand mannréttindamála á Filippseyjum í ræðu fyrir Mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna í dag. Framganga Íslands í málinu hefur vakið mikla athygli segja lögfræðingar sem starfa hjá ráðinu og sóttu Ísland heim fyrir nokkru.
Í ræðu sinni lýsti Guðlaugur Þór einnig yfir miklum áhyggjum af þeim þjáningum sem íbúar ríkja eins og Sýrland og Jemen þurfa að þola. Benti hann á nýlegar myndir og fréttir frá Ghouta í Sýrlandi og svipaðar fregnir frá Jemen. Öryggisráðið hafi samþykkt að koma á vopnahléi í Sýrlandi á laugardag sem sé skref í rétta átt. En mikilvægt sé að allt verði gert til þess að þrýsta á þá sem bera ábyrgð á drápum að þeir hætti alfarið og að hjálparstofnanir fái að veita mannúðaraðstoð. Heimurinn geti ekki staðið hljóður hjá enn einu sinni þegar fjöldamorð eru framin um hábjartan dag. Þegar saklausar konur, börn og karlar eru tekin af lífi á handahófskenndan hátt.
Guðlaugur Þór brýndi aðildarríki SÞ til að halda í heiðri grundvallarmannréttindi í ræðu sinni fyrir Mannréttindaráði SÞ í Genf í dag. Á sjötíu ára afmæli mannréttindayfirlýsingar SÞ væri ástandi þessara mála víða ábótavant.
„Þrátt fyrir miklar framfarir á þeim sjö áratugum sem liðnir eru frá samþykkt mannréttindayfirlýsingarinnar, til að mynda hvað varðar réttindi kvenna og hinsegin fólks, er ærin ástæða til að þrýsta áfram á víðtækari virðingu fyrir réttindum allra og sporna við afturför,“ sagði Guðlaugur Þór að loknum ræðuhöldum. „Við heyrum það hvarvetna að framlag Íslands á sviði mannréttinda skipti máli og Mannréttindaráðið er einn helsti vettvangurinn fyrir ríki að halda hvert öðru við efnið.”
Utanríkisráðherra gerði í ræðu sinni grein fyrir því að á síðasta ári hefði Ísland gert alvarlega athugasemd í ráðinu við ástand mannréttindamála á Filippseyjum og talað þar fyrir hönd næstum fjörutíu ríkja. Lýst hefði verið áhyggjum af þeim aðferðum sem stjórnvöld í landinu beittu í baráttu sinni gegn útbreiðslu fíkniefna og skorað á þau að gera allt sem þau gætu til að binda enda á ólögmæt dráp á fólki. Enn fremur voru stjórnvöld hvött til að sýna alþjóðastofnunum fulla samvinnu við að sækja til ábyrgðar þá sem brytu mannréttindi.
Utanríkisráðherra fagnaði því að Filippseyjar hefðu í kjölfar umfjöllunar í mannréttindaráðinu á síðasta ári gefið til kynna að þau væru tilbúin til að bregðast við athugasemdum annarra aðildarríkja SÞ. „Við viljum nota þetta tækifæri til að skora á stjórnvöld á Filippseyjum til að halda áfram á þessari braut og samþykkja án skilyrða eða takmarkana heimsókn frá erindreka Mannréttindaráðsins og sýna auk þess mannréttindafulltrúanum fulla samvinnu með því að taka án tafar á móti óháðri sérfræðinganefnd til að meta ástandið,“ sagði ráðherra en bætti því að ef filippseysk stjórnvöld héldu uppteknum hætti yrði Mannréttindaráðið að íhuga frekari viðbrögð, til dæmis með formlegri ályktun.
Utanríkisráðherra benti á að Filippseyjar eru um þessar mundir kjörnir fulltrúar í ráðinu en 47 ríki sitja þar með atkvæðisrétt hverju sinni. Gera þyrfti þá kröfu að ríki sem ættu fulltrúa í ráðinu væru til fyrirmyndar í baráttunni fyrir mannréttindum og útbreiðslu þeirra. Sama ætti því við um lönd eins og Sádi-Arabíu, Venesúela og Egyptaland – sem einnig eiga sæti í Mannréttindaráðinu – en þar hafa verið gerðar alvarlegar athugasemdir við ástand mannréttindamála.
Utanríkisráðherra fjallaði í ræðu sinni einnig um viðleitni Íslendinga til að tala fyrir jafnrétti kynjanna á alþjóðavettvangi. Íslendingar reyndu að sýna gott fordæmi og þó að verk væri enn óunnið heima fyrir ynni núverandi ríkisstjórn markvisst að frekari úrbótum. Hann ræddi einnig réttindi hinsegin fólks og lýsti því yfir að Ísland stefndi að þátttöku í samtökunum Equal Rights Coalition, sem er nýr samstarfshópur meira en þrjátíu ríkja sem vilja beita sér fyrir grundvallarréttindum hinsegin fólks.