Innlent | mbl | 1.4.2019 | 18:06 | Uppfært 18:58

Kveðið á um loftslagsráð í fyrsta sinn

Guðmundur Ingi Guðbrandsson umhverfisráðherra. mbl.is/Hari

Guðmundur Ingi Guðbrandsson, umhverfis- og auðlindaráðherra, mælti í dag fyrir frumvarpi til laga um breytingu á lögum um loftslagsmál. Markmiðið er að styrkja umgjörð og stjórnsýslu loftslagsmála hér á landi.

Þetta kemur fram í tilkynningu.

Í frumvarpinu er mælt fyrir um loftslagsstefnu ríkisins og lögð sú skylda á Stjórnarráð Íslands, stofnanir ríkisins og fyrirtæki í meirihlutaeigu ríkisins að setja sér loftslagsstefnu. Setja skal fram skilgreind markmið um samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda og kolefnisjöfnun viðkomandi starfsemi, ásamt aðgerðum svo þeim markmiðum verði náð. Í greinargerð er tekið fram að mikilvægt sé að Stjórnarráðið og ríkisaðilar sýni frumkvæði og fordæmi í þessum efnum.

„Það að mæla með þessum hætti fyrir um skyldu ríkisaðila til að setja sér loftslagsstefnu og skýr markmið um samdrátt í losun markar tímamót. Með þessu sýnum við ríkan vilja til að takast af krafti á við verkefnið fram undan – að minnka áhrif okkar á loftslagið,“ segir Guðmundur Ingi Guðbrandsson, umhverfis- og auðlindaráðherra, í tilkynningunni.

„Frá því að lög um loftslagsmál voru sett fyrir sjö árum hefur loftslagsvandinn vaxið og meðvitund um hann stóraukist. Margt hefur breyst og rík þörf er á að uppfæra lögin. Ríkisstjórnin hefur sett loftslagsmálin á oddinn og mikil vinna á sér nú stað varðandi þennan málaflokk. Loksins hafa loftslagsmálin fengið þann sess sem þeim ber,“ segir Guðmundur Ingi.

Sjálfstætt og óhlutdrægt loftslagsráð

Í frumvarpinu er í fyrsta skipti kveðið á um loftslagsráð í lögum og tekið fram að ráðið sé sjálfstætt og óhlutdrægt í störfum sínum. Einnig er lagt til nýtt ákvæði sem fjallar um aðlögun íslensks samfélags að loftslagsbreytingum. Verði frumvarpið að lögum verður fest í lög sú skylda ráðherra að láta vinna áætlun um aðlögun íslensks samfélags að loftslagsbreytingum, á grundvelli bestu vísindalegrar þekkingar.

Auk þess er í frumvarpinu ákvæði um skýrslugerð um áhrif loftslagsbreytinga á náttúrufar og samfélag á Íslandi. Slíkar skýrslur hafa áður verið unnar að beiðni ráðherra, en í ljósi fyrirsjáanlegra breytinga á náttúrufar og samfélag verður slík skýrslugerð nú lögfest.

Skýrslurnar skulu taka mið af reglulegum úttektarskýrslum IPCC, milliríkjanefndar Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar, og nýjustu og bestu upplýsingum um áhrif loftslagsbreytinga á Íslandi hverju sinni. Veðurstofa Íslands leiðir vinnu við skýrslugerðina með aðkomu sérfræðinga á sviði náttúruvísinda og samfélagslegra þátta sem fjallað er um, að því er segir í tilkynningunni.

Önnur ákvæði frumvarpsins varða breytingar á gildandi ákvæðum laganna, til dæmis varðandi loftslagssjóð. Jafnframt eru lagðar til breytingar á ákvæðum um aðgerðaáætlun í loftslagsmálum til að styrkja hana sem stjórntæki til að ná markmiðum Parísarsamningsins um samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda til 2030 og markmiðum ríkisstjórnarinnar um kolefnishlutleysi árið 2040.