Fimm hæstaréttarlögmenn vara við því í aðsendri grein í Morgunblaðinu í dag að ófullkomin innleiðing þriðja orkupakka Evrópusambandsins hér á landi í gegnum aðild Íslands að EES-samningnum gæti valdið orkufyrirtækjum, sæstrengsfyrirtækjum og öðrum hagsmunaaðilum tjóni og gefið þeim tilefni til að höfða skaðabótamál gegn ríkinu.
Hæstaréttarlögmennirnir, þeir Atli Gíslason fyrrverandi þingmaður Vinstrihreyfingarinnar - græns framboðs, Jón Magnússon fyrrverandi þingmaður Sjálfstæðisflokksins, Björgvin Þorsteinsson, Tómas Jónsson og Þorsteinn Einarsson, benda þannig á að verði þriðji orkupakkinn samþykktur af Alþingi, með því að aflétta stjórnskipulegum fyrirvara, verði Ísland „þar með skuldbundið að þjóðarétti til að uppfylla ákvæði hans og innleiða í landsrétt.“
Þeir einhliða fyrirvarar, sem ríkisstjórnin hyggist gera vegna innleiðingar þriðja orkupakkans og snúa að því að samþykkja umrædda löggjöf frá Evrópusambandinu en fresta gildistöku þess hluta hennar um óákveðinn tíma sem snýr að raftengingum á milli landa og vafi er á að standist stjórnarskrána, skapi þannig „lagalega óvissu og áhættu fyrir ríkið.“
Lögmennirnir benda ennfremur á að vakin sé athygli á þessari óvissu í álitsgerð Stefáns Más Stefánssonar, prófessors í lögum við Háskóla Íslands, og Friðriks Árna Friðrikssonar Hirst landsréttarlögmanns um þriðja orkupakkann sem unnin var fyrir utanríkisráðuneytið. Þar sé einnig bent á áhættu vegna mögulegra samningsbrotamála kæmi málið til kasta Eftirlitsstofnunar EFTA (ESA). Staða sem gæti reynst Íslandi erfið.
„Við teljum nauðsynlegt að þessi óvissa og áhætta verði greind nánar áður en Alþingi tekur afstöðu til orkupakkans,“ segir ennfremur í greininni. Bent er sömuleiðis á að einu undanþágurnar frá ákvæðum EES-samningsins sem hafi lagagildi fáist hjá sameiginlegu EES-nefndinni. Yfirlýsingar embættismanna Evrópusambandsins og EFTA-ríkjanna um að Ísland sé enn ótengt orkumarkaði sambandsins hafi enga lagalega þýðingu og skerði þannig ekki möguleika hagsmunaaðila til þess að leita réttar síns.
„Að okkar mati ber Alþingi að fresta ákvörðun um orkupakkann þar til þessi lagalega óvissa og áhætta hefur verið könnuð til hlítar,“ segir að lokum í greininni.