Viðskipti | mbl | 7.7.2022 | 14:16 | Uppfært 14:40

Móðurfélagið í hærra skattaumhverfi

Elkem höfðaði mál á hendur ríkisskattstjóra til þess að fá ákvörðunina fellda úr gildi. Sigurður Bogi Sævarsson

Í máli Elkem gegn íslenska ríkinu ræður úrslitum að lánið byggðist á svokallaðri fjárfestingaleið Seðlabankans, að mati Ásmundar G. Vilhjálmsson, sérfræðings í skattarétti.

„Hér er verið að nýta leið sem er til, og hún er óskilorðsbundin í þeim skilningi að það kemur hvergi fram að ekki megi færa vexti af slíkum lánum."

Annars telur hann málið nokkuð hefðbundið mál um frádráttarbærni vaxta og ekki fela í sér neinar kúvendingar.

Frádráttarbærni vaxtanna

Héraðsdómur Reykjavíkur féllst í gær á að ógilda ákvörðun ríkisskattstjóra, sem laut að því að lækka fjárhæð gjaldfærðra vaxta í skattskilum félagsins Elkem um 160 milljónir árlega á árunum 2015 til 2019, og beita álagi svo Elkem yrði að greiða milljarð íslenskra króna.

Í dómnum kom fram að með vísan til þess að félög í atvinnurekstri hefðu almennt forræði á því hvernig þau kjósa að haga fjármagnsskipan sinni, þar með talið hvort fjármagn beri reksturinn með eigin fé eða lánsfé, var ekki fallist á að sýnt hefði verið fram á að að samningur milli félaganna hafi falið í sér skipti á fjármunum sem væru verulega frábrugðin því sem almennt gerist.

Elkem hafði tekið lán hjá móðurfélagi sínu í Noregi, upp á 1,8 milljón króna í gegnum fjárfestingaleið Seðlabankans. Bar lánið 9 prósent vexti og voru þeir dregnir frá tekjuskattsstofni á grundvelli frádráttarheimildar sem heimilar slíkt, sé um að ræða kostnað sem gengur út á að afla tekna, tryggja þær eða halda þeim við.

Níu prósent vextir í efra lagi

Ákvæði það sem ríkisskattstjóri byggði á kveður meðal annars á um að leiðrétta megi verðlagningu ef viðskiptakjör milli tengdra félaga, eru ekki sambærileg því sem almennt gerist í viðskiptum milli ótengdra félaga.

„Það verður að játa fyrirtækjum ákveðið rekstrarlegt svigrúm,“ segir Ásmundur. Hann viðurkennir að níu prósent vextir séu í efri lagi, þó séu þeir ekki nógu háir til að „velta hlassinu.“

Þá telur Ásmundur að það geti haft áhrif í þessu máli að móðurfélagið sé staðsett í Noregi, þar sem greiddur er hærri skattur en á Íslandi, og því sé ekki hægt að líta á sem svo að hér sé verið að koma tekjum úr landi í þeim tilgangi að borga lægri skatta.

Ríkisskattstjóri mótmælti því að skattaumhverfi móðurfélagsins skipti máli, enda snerist málið um Elkem hefði lækkað skattstofn sinn í þeim tilgangi að skapa gjaldeyrishagnað fyrir annað félag. Dómurinn leit engu að síður til þess í niðurstöðu sinni.