Fréttaskýring: Sveitarstjórnirnar fallandi karlavígi

Af 479 sveitarstjórnarfulltrúum á landinu eru 187 konur eða sem nemur 39%. Er hlutdeild kvenna í sveitarstjórnum nú á bilinu 0-60%.

Að loknum sveitarstjórnarkosningum árið 2006 voru 35,9% sveitarstjórnarmanna konur og fyrir þær kosningar voru 32% kjörinna fulltrúa konur. Fyrir kosningar 2002 voru konur 28% sveitarstjórnarmanna. Hefur hlutur kvenna í sveitarstjórnum því aukist um ríflega þriðjung síðan fyrir kosningarnar 2002, sem nemur ellefu prósentustigum. Eru þessar tölur samkvæmt samantekt Jafnréttisstofu og ljóst er af þeim að hlutfall kvenna í sveitarstjórnum er enn í lægra lagi en hækkar nokkuð jöfnum skrefum milli kosninga. Samantektin náði til sjötíu af 76 sveitarfélögum á landinu.

Í tólf sveitarfélögum eru konur í meirihluta í sveitarstjórn. Eftir kosningar 2006 voru konur í meirihluta í ellefu sveitarfélögum og fyrir þær voru þau tíu talsins.

Í nítján sveitarfélögum eru konur innan við 30% sveitarstjórnarmanna og þar af eru þær innan við fjórðungur þeirra í tólf sveitarfélögum. Lægsta hlutfall karla í sveitarstjórn er 40%. Er því ljóst að meðaltal á landsvísu segir ekki alla söguna og nokkrar hæðir og lægðir eru í hinu pólitíska landslagi að þessu leyti.

Konur 45% á Vestfjörðum

Hæst er hlutfall kvenna 60% og er það svo hátt í fimm sveitarfélögum. Athygli vekur að þrjú þeirra eru á Vestfjörðum og eru það Tálknafjörður, Árneshreppur og Bæjarhreppur. Er hlutfall kvenna í sveitarstjórnum að meðaltali hæst í þeim hluta landsins, 45%. Lægst er hlutfall kvenna í sveitarstjórnum eftir landshlutum 34% á höfuðborgarsvæðinu og Norðurlandi vestra.

Ekkert þeirra sveitarfélaga sem hefur fleiri konur en karla er á höfuðborgarsvæðinu eða Reykjanesi. Í Akrahreppi er engin kona í sveitarstjórn en þar fór fram óbundin kosning þar sem enginn framboðslisti kom fram. Fimm karlar skipa stjórn sveitarfélagsins

Á Álftanesi er ein kona bæjarfulltrúi en það nemur 14% kjörinna fulltrúa þar. Sjálfstæðismenn hafa hreinan meirihluta fjögurra bæjarfulltrúa þar og er eina konan í fjórða sæti á þeirra lista. Aðrir listar náðu aðeins einum manni inn og voru allir karlar. Samfylking náði ekki inn manni en oddviti hennar er kona.

Fléttulistar ekki alger lausn

„Það er leiðinlegt að komast ekki yfir fjörutíu prósentin og miðað við það sem gerðist í alþingiskosningunum eru þetta vonbrigði,“ segir Kristín Ástgeirsdóttir, framkvæmdastýra Jafnréttisstofu, en kveður þróunina vera í rétta átt.

Kristín segir að þó að hlutur karla og kvenna á framboðslistum sé nokkuð jafn skili það sér oft ekki í hlutfallið innan sveitarstjórna þar sem karlar séu langoftast efstir á listunum. „Það er fyrsta sætið sem skiptir langmestu máli,“ segir hún og bendir á niðurstöðurnar á Álftanesi. Fléttulistar jafni því ekki endilega hlut kynjanna í sveitarstjórnum þó þeir stuðli að því upp að vissu marki.