Veröld/Fólk | 1 Fólk - fréttir | mbl | 11.10.2007 | 11:01 | Uppfært 12:29

Doris Lessing hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels

Doris Lessing. Reuters

Enski rithöfundurinn Doris Lessing hlýtur Nóbelsverðlaunin í bókmenntum í ár. Í rökstuðningi sænsku akademíunnar segir, að Lessing sé hetja hinnar kvenlegu reynslu, sem hafi með tortryggni, eldmóði og krafti sjáandans sett tvískipta menningu undir mæliker.

Lessing, sem er fædd 1919 og því 88 ára að aldri, fæddist í Persíu, nú Íran en foreldrar hennar voru breskir. Fjölskyldan flutti nokkrum árum síðar til Ródesíu, nú Simbabve, þar sem hún giftist tvívegis og eignaðist tvö börn. Hún flutti með son sinn til Englands um miðja síðustu öld og settist þar að.

Fyrsta bók sem kom út eftir hana var The Grass Is Singing árið 1950. Bókin Golden Notebook, sem kom út árið 1962, vakti almenna athygli en aðrar mikilvægar skáldsögur hennar eru The Summer Before Dark, sem kom út 1973 og The Fifth Child, sem kom út árið 1988. Árið 1985 kom út bókin The Good Terrorist, sem fjallar um unga konu sem samþykkir að gera hryðjuverkaárás á London.

Lessing hafði róttækar skoðanir og var um tíma í breska kommúnistaflokknum en sagði sig úr honum árið 1956 þegar Sovétmenn réðust inn í Ungverjaland. Hún hefur einnig verið tengd við femínistahreyfinguna en segist sjálf aldrei hafa verið femínisti og telji hreyfinguna of kreddufulla.

Lessing gagnrýndi Afríkuríki harðlega fyrir þá spillingu sem þar þreifst. Hún heimsótti þó Suður-Afríku árið 1995 eftir að aðskilnaðarstefnan þar í landi var aflögð.

Lessing hefur á síðustu árum skrifað nokkrar bækur, sem má flokka sem vísindaskáldsögur og var fyrr á þessu ári á lokalista yfir þá sem koma til greina til að hljóta bresku Bookerverðlaunin. Hún er einnig sennilega elsta manneskjan, sem heldur úti heimasíðu á samskiptavefnum MySpace.

Nokkrar af bókum Lessing hafa verið þýddar á íslensku. Þá kom Lessing hingað til lands á ofanverðri síðustu öld í tengslum við Listahátíð.

Verðlaunin, sem nema um 100 milljónum íslenskra króna, verða afhent í Stokkhólmi 10. desember.

Fyrri bókmenntaverðlaunahafar: