Þarf að „útrýma heimilisleysi“

Úrræðum hefur fjölgað mikið síðan stefna í málaflokki heimilislausra með …
Úrræðum hefur fjölgað mikið síðan stefna í málaflokki heimilislausra með miklar og flóknar þjónustuþarfir var samþykkt af Reykjavíkurborg árið 2019. Ljósmynd/Colourbox

Borgarstjórn samþykkti einróma í dag endurskoðaða aðgerðaáætlun í málaflokki heimilislausra með miklar og flóknar þjónustuþarfir, að því er fram kemur í fréttatilkynningu frá borginni. 

Áætlunin gildir til ársins 2027 og verða skaðaminnkandi, valdeflandi og batamiðuð nálgun sem og hugmyndafræðin um húsnæði fyrst áfram að leiðarljósi í þjónustu við hópinn.

Aukin áhersla verður lögð á þjónustu við konur og fólk af erlendum uppruna og áfram verður unnið að því að þrepaskipta þjónustunni. Þá tekur eitt úrræði við af öðru eftir þörfum hvers og eins.

Með þessu er unnið að því að draga úr þörf á neyðarrýmum samhliða því að fjölgun verði á tímabundnu húsnæði og varanlegum húsnæðisúrræðum, að því er segir í tilkynningunni. 

„Við þurfum öll að eiga heimili, svo við þurfum öll að leggjast á eitt og útrýma heimilisleysi. Það er flókið verkefni sem getur ekki eingöngu verið á höndum Reykjavíkurborgar,“ er haft eftir formanni velferðarráðs. 

Aukin áhersla verður lögð á þjónustu við konur og fólk …
Aukin áhersla verður lögð á þjónustu við konur og fólk af erlendum uppruna og áfram verður unnið að því að þrepaskipta þjónustunni. mbl.is/Eggert Jóhannesson

Miklar framfarir síðan 2019

Þá kemur fram, að úrræðum hafi fjölgað mikið síðan stefna í málaflokki heimilislausra með miklar og flóknar þjónustuþarfir var samþykkt af Reykjavíkurborg árið 2019.

Er sú stefna sú eina sem til er á landinu en ríkið og önnur sveitarfélög hafa enn ekki sett sér stefnu í málaflokknum að því er segir í tilkynningunni. 

Til var 101 rými í úrræðum velferðarsviðs fyrir hópinn árið sem stefnan var samþykkt en í dag eru þau 187. Þar hefur bæði verið bætt við tímabundnu neyðarhúsnæði og varanlegum húsnæðisúrræðum, þá hefur fjöldi fólks sem þarf að nýta gistiskýli einnig fækkað.

Árið 2022 var nýtt áfangaheimili fyrir konur tekið í notkun og tímabundið neyðarhúsnæði fyrir karlmenn var síðan tekið í notkun í lok árs 2023. Þá hefur markviss leit staðið yfir að nýju húsnæði fyrir Konukot að sögn borgarinnar. 

Í byrjun árs 2023 var ákvörðun tekin um að hækka gistináttagjald annarra sveitarfélaga fyrir gistingu í neyðarskýlum. Þá gerðu Heimahjúkrun Reykjavíkurborgar og Sjúkratryggingar Íslands einnig samning um heilbrigðisþjónustu á vettvangi fyrir heimilislaust fólk.

Í lok árs 2023 hafði verið úthlutað í öll 20 smáhúsin sem komið hefur verið fyrir um borgina og í fyrravetur var gengið til samstarfs við Samhjálp um vetraropnun á Kaffistofu Samhjálpar, þangað geta gestir neyðarskýla leitað á meðan skýlin eru lokuð. Þá er einnig tekið fram að hjálparsamtök bjóða uppá fleiri möguleika. Hjálparstarf kirkjunnar rekur til að mynda Skjólið sem er dagdvöl fyrir konur og Hjálpræðisherinn er öllum opinn.

Borgarstjórn samþykkti einróma í dag endurskoðaða aðgerðaáætlun í málaflokki heimilislausra …
Borgarstjórn samþykkti einróma í dag endurskoðaða aðgerðaáætlun í málaflokki heimilislausra með miklar og flóknar þjónustuþarfir. mbl.is/Kristinn Magnússon

Forgangsröðun aðgerða

Samkvæmt fréttatilkynningunni hefur stýrihópur um endurskoðun aðgerðaáætlunarinnar unnið að breyttum aðgerðum, forgangsröðun þeirra og kostnaðarmati síðan 2021. 

Aðgerðirnar fela eftirfarandi í sér:

  • Stefnt er að uppbyggingu 106 nýrra húsnæðiseininga fyrir árslok 2027.
  • Búið verður til nýtt verklag um mat á því hvort einstaklingur falli undir markhópinn.
  • Nýtt neyðarskýli fyrir heimilislausar konur verður tekið í notkun sem tekur við af Konukoti.
  • Gerð verður þarfagreining á nýju neyðarskýli fyrir karlmenn í stað þeirra sem eru nú opin.
  • Dregið úr þörf fyrir neyðarskýli samfara húsnæðis- og þjónustuuppbyggingu.
  • Gerð verði þarfagreining fyrir sólarhringsþjónustu/íbúðakjarna fyrir heimilislausa karlmenn með miklar og flóknar þjónustuþarfir.
  • Stöðugildum í Vettvangs- og ráðgjafarteymi Reykjavíkurborgar verði fjölgað, meðal annars svo hægt verði að koma á næturþjónustu, en teymið sinnir bæði vettvangsþjónustu og húsnæðisstuðningi.
  • Lögð verði fram tímasett og kostnaðarmetin áætlun um með hvaða hætti megi koma í veg fyrir heimilisleysi ungmenna.
  • Mótaðar verði tillögur um hvernig hægt sé að tryggja heimilislausum, með langvarandi stuðningsþarfir vegna fötlunar og vímuefnavanda, viðeigandi búsetuúrræði.
  • Komið verði á auknu samtali, samráði og stuðningi við íbúa borgarinnar sem búa í nágrenni við úrræði sem veita heimilislausum þjónustu.
  • Stuðlað verði að opnun virkniúrræðis fyrir einstaklinga með miklar og flóknar þjónustuþarfir, þar sem Reykjavíkurborg yrði meðal samstarfsaðila.
  • Komið verði á auknu samtali við ríkið vegna þjónustu við einstaklinga með miklar og flóknar þjónustuþarfir, sem jafnan hafa þörf fyrir velferðar- og heilbrigðisþjónustu.

Barist fyrir þátttöku annarra opinberra aðila

Fram kemur einnig í fréttatilkynningunni að Heiða Björg Hilmisdóttir, formaður velferðarráðs, segist afar ánægð með þann árangur sem náðst hefur í málaflokknum í hennar formannstíð.

Hún segir Reykjavíkurborg hafa algera forystu í stefnumótun í málaflokknum og borgin hafi að mestu leyti staðið fyrir uppbyggingu á þjónustu við þennan viðkvæma hóp. Tími sé til kominn að ríkið og önnur sveitarfélög komi að henni að meira leyti.

„Reykjavíkurborg hefur borið hitann og þungann af þeirri þjónustu sem veitt er heimilislausum einstaklingum með miklar og flóknar þjónustuþarfir,“ segir Heiða.

„Það er mikilvægt að ríkið móti stefnu í málaflokknum og auki fjármagn til hans. Einnig að önnur sveitarfélög setji sér áætlanir um viðbrögð því að heimilislaust fólk með lögheimili utan Reykjavíkur sæki þjónustu til höfuðborgarinnar. Einstaklingar sem búa við heimilisleysi eru mun líklegri en aðrir til að glíma við geðrænar áskoranir, líkamleg veikindi, vímuefnavanda og þunga áfallasögu og þess vegna er þörf á aukinni samvinnu milli kerfa til að hægt sé að veita þessum hópi viðeigandi þjónustu. Við þurfum öll að eiga heimili, svo við þurfum öll að leggjast á eitt og útrýma heimilisleysi. Það er flókið verkefni sem getur ekki eingöngu verið á höndum Reykjavíkurborgar.“

mbl.is
Fleira áhugavert
Fleira áhugavert