Eftir Þórð Snæ Júlíusson
Alls fengu 136 félög, sem eru skráð til heimilis á Tortola-eyju, leyfi til að stunda viðskipti á Íslandi á árunum 2000 til 2008. Þetta kemur fram í tölum frá Fyrirtækjaskrá sem Morgunblaðið hefur undir höndum.
Kaupþing er skráður umboðsaðili 52 þessara félaga, eða um 40 prósenta þeirra.
Bankinn fékk leyfi fyrir 23 af þessum 52 félögum á árinu 2008 og þar af fengu tíu starfsleyfi síðustu tvo mánuðina fyrir bankahrun.
Þorri þeirra félaga sem skráð eru á Tortola og starfa hérlendis er í umsjón stóru viðskiptabankanna þriggja, eða 87 talsins.
Nokkur þeirra félaga sem Kaupþing og Landsbankinn höfðu umsjón með voru um tíma á meðal stærstu eigenda í bönkunum sjálfum. Raunverulegt eignarhald þeirra er hins vegar á huldu og aðrir þátttakendur á hlutabréfamarkaði gátu ekki vitað hverjir áttu félögin.Fjármálaeftirlitið (FME) aflar einungis upplýsinga um slíkt eignarhald vegna rannsókna á einstökum málum, svo sem í tengslum við virka eignarhluti samkvæmt upplýsingum frá stofnuninni.
Þórður Friðjónsson, forstjóri Nasdaq OMX-kauphallarinnar á Íslandi, segir sitt fyrirtæki ekki fara fram á slíkar upplýsingar, enda séu fjármálafyrirtæki undir eftirliti FME, ekki kauphallarinnar.
Ólafur Þór Hauksson, sérstakur saksóknari um bankahrunið, segir starfsemi erlendu félaganna á Íslandi klárlega vera athugunarefni og að umsvif þeirra verði könnuð.