Viðskipti | mbl | 24.9.2009 | 11:08 | Uppfært 11:47

Már: Þess vænst að verðbólga hjaðni ört

Þórarinn G. Pétursson, aðalhagfræðingur Seðlabankans, Már Guðmundsson, seðlabankastjóri og Arnór Sighvatsson, aðstoðarbankastjóri á fundi með fjölmiðlum í dag. mbl.is/Kristinn Ingvarsson

Már Guðmundsson, seðlabankastjóri, segir að þess sé vænst að sökum mikils slaka í efnahagslífinu, sem dregur úr hættu á því að nýlegar hækkanir vindi upp á sig, muni verðbólga hjaðna ört á ný síðar á árinu. Þetta kom fram á fundi með fréttamönnum í Seðlabankanum í dag.

Vísbendingar um að umframlausafé sé til staðar

„Sakir rúmrar lausafjárstöðu bankakerfisins hafa bankar almennt ekki haft þörf fyrir lausafjárfyrirgreiðslu Seðlabankans. Frá aprílmánuði 2009 hafa því þeir Seðlabankavextir sem mest áhrif hafa á aðra skammtímavexti, t.d. peningamarkaðsvexti og innlánsvexti í bankakerfinu, verið vextir á innlánsreikningum bankans. Eins og áður hefur komið fram eru þessir vextir 9,5%.

Vísbendingar eru um að miðað við þá vexti sé umframlausafé til staðar, sem er ástæða þess að efnt verður til útboðs innstæðubréfa. Gengi krónunnar hefur haldist nokkuð stöðugt frá síðustu vaxtaákvörðun hinn 13. ágúst, þrátt fyrir að verulega hafi dregið úr inngripum Seðlabankans á gjaldeyrismarkaði. Velta á gjaldeyrismarkaði hefur einnig aukist," að því er fram kemur í yfirlýsingu peningastefnunefndar Seðlabanka Íslands.

Lágt gengi krónunnar kemur í veg fyrir hjöðnun verðbólgu

Þar kemur fram að gengi krónunnar hefur þó áfram verið lágt, sem hefur hægt á hjöðnun verðbólgunnar. „Eigi að síður er þess vænst að sökum mikils slaka í efnahagslífinu, sem dregur úr hættu á því að nýlegar hækkanir vindi upp á sig, muni verðbólga hjaðna ört á ný síðar á árinu. Ýmis jákvæð teikn eru á lofti.

Á sama tíma og dregið hefur úr þörf fyrir inngrip hefur afgangur á vöru- og þjónustujöfnuði við útlönd verið nokkru meiri en vænst var. Uppsöfnun á gjaldeyrisinnstæðureikningum fyrirtækja í bönkunum hefur stöðvast. Útflutningsverðlag hefur styrkst. Einnig hefur áhættuálag á krónueignir haldið áfram að minnka, eins og m.a. birtist í lækkandi skuldatryggingarálagi."

Ætlar að funda með aðilum vinnumarkaðarins

Már segir að vegna lágs gengis krónunnar þá væri bankinn væntanlega að hegna fleirum en ekki ef vextir yrðu lækkaðir verulega nú. Hann segir á sama tíma að vextirnir séu óþægilega háir. Þegar hægt verður að slaka á gjaldeyrishöftum þá muni krónan vonandi styrkjast. Ekki sé hægt að segja til um það hvenær gengi krónunnar styrkist á ný. Eins þegar gjaldeyrisforðinn verði stærri þá verði auðveldara að brenna puttana á þeim sem telja að gengið geti bara farið í eina átt.

Hann segist hafa hug á því að bjóða þeim sem koma að stöðugleikasáttmálanum í heimsókn í bankann á næstu dögum. Mikilvægt sé að heyra þeirra sjónarmið og segja þeim sjónarmið bankans.

Már segir að þeir vextir sem skipti öllu máli séu 9,5% en ekki 12%.

Markmiðum í ríkisfjármálum náð í meginatriðum

Fram kom í máli Más að það hafi verið áhyggjuefni lengi að farið sé í kringum gjaldeyrishöftin en það hafi viðhaldið lágu gengi krónunnar.

„Til viðbótar því að tryggja næga ávöxtun krónueigna hefur Seðlabankinn því gripið til aðgerða er miða að því að efla eftirlit og framfylgd haftanna. Skilyrði fyrir því að hægt sé að byrja að afnema höft á fjármagnshreyfingar í áföngum gætu bráðlega verið til staðar, að því gefnu að tvíhliða og fjölþjóða fjármögnun sé tryggð.

Meðal annarra skilyrða má nefna að stjórnvöld haldi áfram að fylgja eftir langtímaáætlun í ríkisfjármálum, eins og þau hafa skuldbundið sig til, og að endurskipulagning fjármálakerfisins sé langt komin. Í meginatriðum hefur þessum markmiðum verið náð. Í því sambandi er rétt að leggja áherslu á að fyrsta endurskoðun framkvæmdastjórnar Alþjóðagjaldeyrissjóðsins á efnahagsáætlun stjórnvalda er mikilvægt skref í þá átt að auka tiltrú á íslenskt efnahagslíf og er því forsenda þess að afnám fjármagnshafta takist vel.

Á meðan á umbreytingaskeiðinu stendur munu ákvarðanir í peningamálum taka mið af því markmiði að stuðla að stöðugu gengi krónunnar," að því er segir í yfirlýsingu peningastefnunefndarinnar.