Viðskipti | mbl | 17.8.2011 | 8:57 | Uppfært 19.12.2011 10:24

Seðlabankinn hækkar vexti

Seðlabanki Íslands. mbl.is/Ernir Eyjólfsson

Peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hefur ákveðið að hækka vexti bankans um 0,25 prósentur. Vextir á viðskiptareikningum innlánsstofnana verða því 3,5%, hámarksvextir á 28 daga innstæðubréfum 4,25%, vextir á lánum gegn veði til sjö daga 4,5% og daglánavextir 5,5%. Þetta kemur fram í tilkynningu frá peningastefnunefnd bankans. Nánar verður fjallað um þessa ákvörðun bankans á fundi með fréttamönnum og greiningardeildum klukkan 10:30 í dag.

Á skjön við spár og þróun erlendis

Er hækkunin á skjön við spár helstu greiningardeilda á Íslandi en þær höfðu flestar spáð því að bankinn héldi vöxtum óbreyttum vegna þess óróa sem er á alþjóðlegum mörkuðum. Hins vegar hafði peningstefnunefndin og seðlabankastjóri, Már Guðmundsson, ýjað að því að bankinn myndi hækka vexti sína nú.

Fyrr í mánuðinum tilkynnti bankastjórn Seðlabanka Bandaríkjanna að stýrivextir yrðu ekki hækkaðir í Bandaríkjunum næstu tvö árin. Þar eru stýrivextir 0-0,25%. Hvorki Englandsbanki og Seðlabanki Evrópu hækkuðu vexti sína fyrr í mánuðinum.

Spár benda til meiri vaxtar innlendrar eftirspurnar

„Hækkun vaxta Seðlabankans er í samræmi við nýlegar yfirlýsingar peningastefnunefndar og markast af því að verðbólguhorfur til næstu tveggja ára hafa versnað enn frekar frá síðasta fundi nefndarinnar. Nýjustu hagtölur og uppfærð spá bankans sem birtist í Peningamálum í dag benda að auki til meiri vaxtar innlendrar eftirspurnar og atvinnu á þessu ári en búist var við í síðustu spá.

Á móti auknum vexti innlendrar eftirspurnar kemur að hræringar á alþjóðlegum fjármálamörkuðum og vísbendingar um veikari hagvöxt í helstu iðnríkjum en búist var við gætu haft neikvæð áhrif á íslenskan þjóðarbúskap þegar frá líður. Hversu mikil þessi áhrif gætu orðið er afar erfitt að meta á þessari stundu. Aukinn kraftur í efnahagslífinu, sem birtist í uppfærðri spá bankans, felur þó í sér að lítil hætta er á að hófleg vaxtahækkun stöðvi efnahagsbatann, enda er mikilli lækkun skammtímaraunvaxta sem hefur átt sér stað undanfarna mánuði aðeins snúið við að litlum hluta," segir í frétt á vef Seðlabankans.

Verðbólga hefur aukist verulega undanfarna fimm mánuði. Tólf mánaða verðbólga mældist 5% í júlí og undirliggjandi verðbólga, skilgreind sem vísitala neysluverðs án áhrifa neysluskatta, sveiflukenndra matvæla, bensíns, opinberrar þjónustu og vaxtakostnaðar, mælist 3,3% og hefur aukist úr 1,2% í janúar.

Verðbólgumarkmið náist ekki fyrr en á seinnihluta ársins 2013

Aukin verðbólga skýrist m.a. af lágu gengi krónunnar og verðhækkunum húsnæðis og olíu. Umsamdar launahækkanir munu auka verðbólguna enn frekar á næstunni þrátt fyrir lítils háttar styrkingu gengis að undanförnu. Miðað við núverandi gengi krónunnar eru horfur á að verðbólga aukist fram á næsta ár og að verðbólgumarkmiðið náist ekki að nýju fyrr en á seinni hluta ársins 2013, segir í frétt Seðlabankans en verðbólgumarkmið eru 2,5% hér á landi.

Aukin hætta á að verðbólga festist í sessi

Þróun undanfarinna mánaða hefur aukið hættu á að hærri verðbólguvæntingar og veikt gengi krónunnar festi of mikla verðbólgu í sessi, sérstaklega þegar efnahagsbatinn færist í aukana. Í versta tilfelli gætu væntingar um aukna verðbólgu, neikvæðir raunvextir og lítill áhættuleiðréttur vaxtamunur við útlönd grafið enn frekar undan gengi krónunnar og valdið vítahring aukinnar verðbólgu og lækkandi gengis, þótt slakinn í þjóðarbúskapnum ætti í einhverjum mæli að vinna gegn slíkri þróun.

„Til þess að draga úr hættu á slíkri atburðarás er nauðsynlegt að sporna nú gegn aukinni verðbólgu og hugsanlegum þrýstingi á gengi krónunnar. Það kann að kalla á frekari hækkun vaxta. Ákvarðanir í peningamálum munu þó sem fyrr taka mið af nýlegri þróun og horfum.

Peningastefnunefndin er reiðubúin til þess að breyta aðhaldi peningastefnunnar eins og nauðsynlegt er með hliðsjón af því tímabundna markmiði hennar að stuðla að gengisstöðugleika og í því skyni að tryggja að verðbólga verði nálægt markmiði til lengri tíma litið," segir í frétt frá Seðlabanka Íslands.