Innlent | mbl | 11.1.2008 | 10:59

Mannréttindanefnd SÞ vísaði frá kæru vegna Vatneyrarmálsins

Vatneyrarmálið dómtekið í Hæstarétti á sínum tíma. mbl.is/Golli

Mannréttindanefnd Sameinuðu þjóðanna í Genf hefur áður fjallað um mál sem tengjast íslenska fiskveiðistjórnunarkerfinu en árið 2003 vísaði nefndin frá kæru Björns Kristjánssonar, fyrrverandi skipstjóra, á hendur íslenska ríkinu. Björn taldi í kæru sinni að Ísland hafi brotið gegn Alþjóðasamningi um borgaraleg og stjórnmálaleg réttindi þegar Hæstiréttur sakfelldi hann í svonefndu Vatneyrarmáli árið 2000.

Björn var skipstjóri á Vatneyrinni þegar skipinu var haldið til veiða í febrúar 1999 án nægjanlegs kvóta. Hann var ásamt útgerðarmanni skipsins ákærður fyrir brot á lögum um fiskveiðistjórn. Vörn hans byggðist á að þau lög stæðust ekki 65. og 75. gr. stjórnarskrárinnar, og væri því ekki unnt að sakfella hann á grundvelli þeirra. Héraðsdómur Vestfjarða tók þau rök til greina, en meirihluti Hæstaréttar vísaði þeim á bug.

Björn taldi að sakfellingin bryti gegn rétti hans samkvæmt 26. gr. samnings Sameinuðu þjóðanna um borgaraleg og stjórnmálaleg réttindi sem kveður á um að allir skuli vera jafnir fyrir lögunum og eigi rétt á sömu lagavernd án nokkurrar mismununar. Hélt Björn því fram að sú skipan sem leiddi af reglum íslenska fiskveiðistjórnunarkerfisins um úthlutun aflaheimilda þar sem einvörðungu litlum hluta landsmanna væri veittur aðgangur að fiskimiðum þjóðarinnar fæli í sér mismunun sem væri andstæð jafnræðisreglu 26. gr. samningsins. Hefði sakfelling hans fyrir að neita að virða þessar reglur því falið í sér brot á réttindum hans samkvæmt. fyrrgreindu ákvæði.

Mannréttindanefndin sagði, að Björn hefði starfað sem skipstjóri á skipi sem hélt til veiða þegar aflaheimildir þess voru uppurnar. Hann hefði hvorki átt togarann né hefði hann nokkurn tíma sótt um veiðileyfi samkvæmt ákvæðum laga um stjórn fiskveiða, sem sé forsenda fyrir úthlutun aflaheimilda.

Björn hefði haldið til veiða með þann ásetning að fremja refsivert brot á ákvæðum fiskveiðistjórnunarlaganna. Við þessar aðstæður taldi nefndin ekki sýnt fram á að sakfellingin hafi falið í sér mismunun. Þar sem kærandi hefði ekki sýnt fram á að hann hafi orðið fyrir skerðingu réttinda sem samningurinn verndar hafi ekki verið uppfyllt skilyrði þess að kæran væri tæk til efnislegrar meðferðar hjá nefndinni. Var kærunni því vísað frá nefndinni.