„Ég þyki sláandi líkur Ljóni norðursins“

Hann hefur lifað ævintýralegu lífi, er fjórgiftur og á sjö börn. Jónas Skaftason varð einstæður faðir með þrjú börn þegar hann var ungur maður og hann var með tíu ráðskonur yfir langt tímabil sem sáu um að ala upp börnin hans með honum. Hann á og rekur kaffihúsið Ljón norðursins á Blönduósi og þar setja gestir gjarnan lófaför sín á veggina. Þeir fá stundum að nota eldhúsið í trukknum Fanndal.

Ljón norðursins var Leó Árnason, frændi minn frá Víkum á Skaga, fæddur árið 1912. Hann tók sjálfur upp þetta viðurnefni, enda var hann mjög sérstakur maður, bóhem og snillingur. Hann var húsasmíðameistari, skáld og málari. Hann bjó í Reykjavík um tíma og setti svip sinn á mannlífið þar, meðal annars kom hann oft á Hótel Borg og var ávallt flottur í tauinu. Við erum sagðir sláandi líkir, báðir með mikinn gráan ljónsmakka. Útlendingar sem koma hingað til mín spyrja oft þegar þeir sjá myndina af honum hér upp á vegg, hvort þetta sé ég. Aðrir halda að þetta sé Albert Einstein,“ segir Jónas Skaftason sem á og rekur kaffihúsið Ljón norðursins sem stendur á bökkum Blöndu við Blönduós.

„Þegar ég ákvað fyrir sex árum að starta þessu litla kaffihúsi, þá tók það mig ekki nema tíu mínútur að finna nafnið á það, Ljón norðursins, til heiðurs þessum merka frænda mínum.“

Jónas er einnig með gistingu fyrir ferðafólk í smáhýsum utan við kaffihúsið sem og tjaldsvæði, og kallar það Blönduból.

„Ég er fæddur á Skaga eins og frændi minn Ljón norðursins. Ég fæddist á bænum Fjalli og kenni mig við bæinn þó ég hafi verið smábarn þegar við fluttum til Skagastrandar. En ég fluttist hingað á Blönduós árið 1982 og ég var fyrst með gistiheimili í gamla póst- og símahúsinu.“

Byrjaði með pensilstroku

Gestir Jónasar koma frá öllum heimshornum, eins og sjá má inni á kaffihúsinu þar sem þeir hafa málað nöfn sín og heimalönd á veggina: Ástralía, Rússland, Indland, Afríka, Mexíkó, Brasilía, Færeyjar, Ameríka, Katalónía, Króatía, Frakkland, Qubek og ótal fleiri lönd.

„Þessar myndskreytingar byrjuðu á því að ein afastelpan mín var hér hjá mér og ég átti afgangs málningu og við fórum með pensil eftir veggnum. En svo hefur þetta þróast smátt og smátt og sífellt bætast við myndir svo það er ekki mikið pláss eftir á veggjunum. Sumir gestirnir eru mikið listafólk, til dæmis sú sem málaði hreindýrið og fuglana fljúgandi, það er hún Ósk Vilhjálmsdóttir. Afar flink frönsk stelpa málaði sjávardýrin. Þetta gerir kaffihúsið persónulegt og sérstakt,“ segir Jónas og bætir við að hann hafi gaman af því að kynnast fólki frá ólíkum löndum og þeim verði oft vel til vina.

„Fólk spjallar og hefur líka gaman af kettinum mínum henni Bellu, við þurfum oft að stilla okkur upp fyrir myndatöku. Hingað koma bæði erlendir og íslenskir gestir á öllum aldri og af báðum kynjum. Útlendingarnir eiga ekki orð yfir náttúrufegurðina á Íslandi.“

Frumstæðar aðstæður og kamarinn var aftan á

Jónas hefur til margra ára starfað með ferðamönnum, hann byrjaði árið 1986 að keyra útlendinga í langferðir um hálendið og var til margra ára í því starfi.

„Ég var alltaf á mínum bílum með þessa hópa, á trukkinum Fanndal og rútunni Sólu, þó ferðirnar væru á vegum Arena og Úlfars Jakobsen. Á þessum upphafsárum slíkra ferða voru þetta frumstæðar aðstæður, það voru eldhúsbílar með í för og kamarinn var aftan á. Hver ferð gat verið í hálfan mánuð og stundum þrjár vikur. Þetta voru mest Þjóðverjar og Frakkar og gríðarlega skemmtilegar ferðir. Ég var í þessu allt þar til fyrir fjórum árum, þegar ég fór í síðustu ferðina, en það var einkaferð með danska vini mína.“

Fanndal og Sóla eru enn í góðu lagi og gangfærar bifreiðar, en Sóla fékk nafn sitt frá fyrsta leiðsögumanni Jónasar.

„Trukkurinn hefur enn hlutverk hér á gistiheimilinu, því þegar margir gista þá er oft þröngt í eldhúsinu og þá opna ég trukkinn fyrir fólki svo það geti notað eldhúsið sem er inni í honum.“

Hefur haft tíu ráðskonur

Jónas ætlar að halda áfram með kaffihúsið og gistinguna þó hann sé orðinn 74 ára, enda gengur vel og hann fær hjálp frá sínum nánustu þegar mest er að gera. Hann hefur lifað ævintýrlegu lífi, er fjórgiftur og á samtals sjö börn.

„Ég lenti í þeirri lífsreynslu að verða einstæður faðir með þrjú elstu börnin mín þegar þau voru mjög ung, því þáverandi kona mín sneri sér að öðru. Elsta barnið var ekki nema fjögurra ára og þá byrjaði svolítið basl hjá mér, ég þurfti að vinna fyrir heimilinu og börnunum og varð að ráða til mín ráðskonur. Ég ól börnin mín upp með þessum ráðskonum sem urðu tíu talsins yfir margra ára tímabil og ég eignaðist fjögur börn í viðbót. Þetta gekk ótrúlega vel því það þekktist ekki um miðjan sjöunda áratuginn að feður tækju börnin að sér við viðskilnað hjóna. Ég fór á vertíðir til Grindavíkur, sigldi á bát frá Skagaströnd og skildi ráðskonuna eftir hjá börnunum mínum, ég var með hrikalegar áhyggjur af þeim, það var erfitt að fara frá þeim svona lengi, ég var ekki nema 25 ára. Enda gránaði ég snemma, hef verið gráhærður undanfarin 40 ár. “

Jónas var í siglingum um tíma og kom við í Grimsby, Rotterdam og Danmörku, og segir það hafa verið dásamleg ár. Hann prófaði að búa í Sandgerði og um tíma í Þorlákshöfn en síðan sneri hann aftur heim á Skagaströnd.

„Árið 1982 flutti ég svo hingað á Blönduós. Enginn veit sína ævina fyrr en öll er og það hefur verið gaman að þessu, ég er sáttur við mitt lífshlaup, þó skipst hafi á skin og skúrir, eins og gengur.“

Fyrir þá sem vilja gista hjá Jónasi á Blöndubóli er heimasíðan: www.osinn.is og síminn er 464 3455 og 892 3455
Nánar um málið
í Morgunblaðinu
Áskrifendur:
Nánar um málið
í Morgunblaðinu
Áskrifendur:
Fleira áhugavert
Fleira áhugavert